|
Ëó÷èíà ñ âåðîþ ÷åì íå ñâå÷à?
Íå êðàñèâî, äà ñêàæåøü ïîñëå ñïàñèáî. Íå êðàñèâî, äà ñïàñèáî.
Ëûñ êîíü — íå óâå÷üå; ïëåøèâ ìîëîäåö — íå áåñ÷åñòüå.
Íå ïîðîê, ÷òî õâîñò êîðîòîê: âåçëà áû âîç äà êðÿõòåëà.
Õîòü êàôòàí è ñåð, à óì íå ÷åðò ñúåë.
Ó ñåðîãî àðìÿêà êàçíà òîëñòà (à ñèíèé àðìÿê ìîò).
Íå ïûëüíà, äà äåíåæíà. Íå ðûñèñòà, äà áåç ñïîòû÷êè.
Ñïóòàí èç ëû÷êà, äà íàáèò ðåìåøêîì.
Õîòü ñåðî, äà ñáîéëèâî. È ñåðî, äà íîñêî.
Ïëàòüå ÷åðíåíüêî, äà ñîâåñòü áåëåíüêà.
Ðîæà êðèâàÿ, äà ñîâåñòü ïðÿìàÿ. Ãëàçàìè è êîñ, äà äóøîþ ïðÿì.
Ãðàìîòà òâåðäà, äà ÿçûê øåïåëÿâ.
Ùåäðîâèò, äà ìèëîâèä, à è ãëàäîê, äà ãàäîê.
Õîòü ùåäðîâèò, äà äåíåæêîé äàðèò.
È ðÿá, äà ëþá; è êîñ, äà íà ìåíÿ ïîõîæ.
È êðèâîíîã, äà ñïëÿøåò; è ïðÿì, äà íå ñòóïèò.
È êîñîëàï, äà öåï èç ðóê íå âàëèòñÿ.
Ñìîð÷êîì ãëÿäèò, à áîãàòûðåì êàøó îïëåòàåò.
Íå ñòîèò ãðîøà, äà ïîõîäêà õîðîøàÍå
Ãîëîñèñòà ïòàøêà, äà ÷åðíà ðóáàøêà.
Áåç õâîñòà ïòèöà — êîì. Áåç ãðåáíÿ ïåòóõ — êàïëóí.
Íå èç òó÷è ãðîì ãðåìèò, à èç íàâîçíîé êó÷è.
Èçëîìàííîãî ëóêà äâîå áîÿòñÿ (è âðàã è õîçÿèí).
Õîòü ÷åðíåíüêà êóðèöà, äà íà ÿéöàõ ñèäèò.
Õîðîøóëüêà íà âîäóëüêå, äóðíûøêà íà ÿè÷êàõ.
Ñêëàä (ïåñíè) ëó÷øå ïîãóäêè. Ñêëàä äîðîæå ïåñíè.
Íå êðàñíà èçáà óãëàìè, êðàñíà ïèðîãàìè.
Íå êðàñíà ÷åëîáèòíàÿ ñêëàäîì, ñêëàäíà óêàçîì.
Íå êðàñíà êíèãà ïèñüìîì, êðàñíà óìîì.
Íå ïåðîì ïèøóò, óìîì. Çàñòàâêà êíèãó êðàñèò.
Êðàñíà áàáà ïîâîåì, à êîðîâà óäîåì.
Õîòü òåëîì íå âèäíà, äà íà äåëå ìîãóùíà.
Õîòü è íåïðèãîæè ñ ðîæè — äà òîæ íå íîñèì ðîãîæè.
Êòî êîìó ìèëåíåê, è íå óìûò áåëåíåê.
Êîëè êòî êîìó ìèëåíåê, òàê è áåç áó÷åíüÿ áåëåíåê.
Íå êèäàåòñÿ äåâèöà íà öâåòíîå ïëàòüå, êèäàåòñÿ äåâèöà íà ÿñíîãî ñîêîëà.
Íà êðàñèâîãî ãëÿäåòü õîðîøî, à ñ óìíûì æèòü ëåãêî.
Áðîâè ïðèãîæè, à äðîâíè óãîæè.
Íå áóäü êðàñíà è ðóìÿíà, à ÷òîáû ïî äâîðó ïðîøëà äà êóð ñî÷ëà.
Íå èùè êðàñîòû, èùè äîáðîòû.
Íå ðàäè êðàñîòû, ðàäè äîáðîòû.
È íå ëàäíî, äà óãîäíî. Ñ ëèöà íå âîäó ïèòü.
Íå ïðèãîæ ëèöîì, äà õîðîø óìîì.
Îäåò ïðîñòî, à íà ÿçûêå ðå÷åé ñî ñòî.
Ïî ðóáöó è ðàíó çíàòü. Ïî çàìåòêå è ïðèìåòà.
Çíàòü è ïî êèëå, ÷òî áûòü â ìîãèëå.
Çíàòü çîëîòî è íà ãðÿçè. Áîðîäóëÿ íå ìóæèê (áîðîäàòàÿ áàáà).
Ïîïà è â ðîãîæå óçíàåøü. Çíàòü
ïîïà è â ðîãîæåÏîïà
Øèëà â ìåøêå íå óòàèøü.
Êóêèø â êàðìàíå óòàèøü, à øèëà â ìåøêå íå óòàèøü.
Òðåùèíà â ãîðøêå ñêàæåòñÿ.
Óäàðü îáóõîì â äåðåâî, äóïëî ñàìî ñêàæåòñÿ.
Áàðàíüÿ øàïêà íà áàðàíüåé ãîëîâå.
Õîðîøà, êàê ïèñàíàÿ ìèñêà.
Êðàñíåé êðàñíîãî ñîëíûøêà, ÿñíåé ÿñíîãî ìåñÿöà.
È ëè÷èêîì áåëà, è ñ î÷åé âåñåëà.
Ïàðåíü áàñåíüêîé (êðàñèâûé), çîâóò
åãî Âàñåíüêîé (ñèáÏàðåíü
 ðîæó (Íà ðîæó) ñ÷àñòëèâ (ò. å. êðàñàâåö).
Íå òåëåí, äà äåëåí; íå ðîæåí, äà
ïèðîæåí íå
Íå êàçèñò ëèöîì, äà òðÿõíåò ìîëîäöîì.
Ìóæè÷îê íå êàçèñò, äà â ïëå÷àõ õàð÷èñò.
Õîòü ùåäðîâèò, äà äåíåæêîé äàðèò.
Íå ïðèãîæà, äà ïðèãîäíà.
Íå ãëÿäè íà ëèöî, à ãëÿäè íà îáû÷àé.
Âîäà ëåëååò (ìàíèò, òåøèò?), äà â ðîò íå ëåçåò (íå äàåòñÿ).
Ìîëîäåö êðàñèâ, äà íà äóøó êðèâ.
È ãëàçàñò, è ðîòàñò, à ïóòè â íåì íåò.
Ðîäèëàñü ïðèãîæà, äà ïî íðàâó íåãîæà.
Ëèöîì äåòèíà, äà ðàçóìîì ñêîòèíà.
Ïîãëÿäåòü — êàðòèíà, à ïîñëóøàòü — æèâîòèíà.
Ïîãëÿäèøü — êàðòèíà, à ðàçãëÿäèøü — ñêîòèíà.
 ïðàçäíèê — Ãðóøà, à â áóäåíü — êëóøà.
 ïðàçäíèê — áåëîëè÷êà, â áóäåíü — ÷óìè÷êà.
Ïàïîðîòêè åñòü, äà ëåòêîâ íåò.
È ðûáà è ïòèöà õâîñòîì ïðàâèò.
Íå ëîæêîé, à åäîêîì; íå ëîøàäüþ, à åçäîêîì.
Êðàñíà ëîæêà åäîêîì, ëîøàäü åçäîêîì.
Ñëàâåí îáåä åäîêàìè, äîðîãà åçäîêàìè.
Òî íå ïîðîê, ÷òî õâîñò êîðîòîê (ïîæèâåò, òàê âûðàñòåò).
Áûëà áû øóáà, à âøè áóäóò.
Íå âîøü åñò, à ãíèäà òî÷èò. Íå âøè åäÿò, à ãíèäû.
Ïðîïàë êîíü, òàê è îáðîòü â îãîíü.
Óâåëè êîíÿ, òàê âîçüìèòå è îáðîòü.
Âçÿâ êîðîâêó, âîçüìè è âåðåâêó (è ïîäîéíèê)!
Õîðîøè áûëè âîëîñû, äà îòðóáèëè ãîëîâó.
Óêðàëè òîïîð, òàê è òîïîðèùå â ïå÷ü.
Ëèõî îäåòüñÿ äà îáóòüñÿ, à çà ìîëèòâîé äåëî íå ñòàíåò.
Áûëà áû îñíîâà, à óòîê íàéäåì.
Áûë áû õëåá, à çóáû ñûùóòñÿ.
Áûë áû äðóã, à âðåìÿ áóäåò. Áûë áû äðóã, áóäåò è äîñóã.
Áûëà áû ãîëîâà, áóäåò è ïåòëÿ (è áóëàâà).
Áûëà áû áóëàâà, áóäåò è ãîëîâà.
Áûëè áû áûêè, à ãîâÿäèíà áóäåò.
Íå îòáîëèò (Íå îòâàëèòñÿ) ãîëîâà, âûðàñòåò è áîðîäà.
Áûëà áû ãîëîâà, áóäóò è ðîãà (ðîãà — â çíà÷åíèè ãîðäîñòè).
Áûëà áû ãîëîâà, à øîëóäè áóäóò.
Ãäå ãîëîâà, òàì è íîãè áóäóò. Ó ãîëîâû è íîãè.
Áûëî á êîðûòöå äà áûëî á â êîðûòöå, à ñâèíüè íàéäóòñÿ.
Áûëè áû êðîøêè, à ìûøêè áóäóò.
Áûëà áû ïàäàëü, à âîðîíüå íàëåòèò.
Áóäü õîòü êàíàëüÿ, òîëüêî á äîáðûé ÷åëîâåê.
Õîòü â Îðäå, äà â äîáðå. Õîòü â Ìîðäâå, äà â äîáðå.
Õîòü ñòóïàé ÷åðåç ìåíÿ, òîëüêî íå íàñòóïàé!
×ðåç ìåíÿ õîòü âàð ïîíåñè, òîëüêî íå îáâàðè!
Íå êèâàé, íå ìîðãàé, ëó÷øå õëåáà ïîäàé!
Ïî ìíå õîòü ïåñ (÷åðò), òîëüêî á ÿéöà íåñ.
Íàì õîòü ïåñîê, òîëüêî á ñîëèë.
Õîòü êàê íè çîâè (Õîòü ÷åðòîì çîâè), òîëüêî õëåáîì êîðìè!
Äåëî íå â ëè÷íîñòè, à â íàëè÷íîñòè.
Áûëà áû êîðîâà, íàéäåì è ïîäîéíèê.
Áóäåò êîðîâà, áóäåò è ïîäîéíèê.
Íà êîðîâó ñòàëî, òàê õâàòèò è íà ïîäîéíèê.
Áûë áû êîíü, à ïî îáðîòè íå òóæó.
Áûëà áû îáðîòü, à êîíÿ äîáóäó (ñ îáðîòüþ õîäÿò êîíåé êðàñòü).
Äîáðûé êîíü íå áåç ñåäîêà (íå áåç êîðìó).
Áûëà áû êîïíà, à âîðîíà ñÿäåò.
Áûë áû ñîêîë, à âîðîíû íàëåòÿò.
Áûëà áû èçáà íîâà, à ñâåð÷êè áóäóò.
Èçáó ñðóáè, à òàðàêàíû ñâîþ àðòåëü ïðèâåäóò.
Áûë áû õëåá, à ìûøè áóäóò.
Áûëè áû ïîáðÿçãà÷è, áóäóò è ïîñëóõà÷è (âîðîíåæñê.).
Íà êàæäóþ äûðó íàéäåòñÿ ïî çàòû÷êå.
Íà âñÿêèé ãîðøîê íàéäåòñÿ ïîêðûøêà.
Áûë áû ãîðøîê, à ïîêðûøêà íàéäåòñÿ.
Áûë áû ãîðøîê äà áûëî á â ãîðøêå, à ïîêðûøêó íàéäåì.
Áûëà áû êóòüÿ, à ïëàêóøè áóäóò.
Áûëà áû êóòüÿ, à êóòåéíèêè ñàìè ïðèäóò.
Âàðè êóòüþ, à êóòåéíèêè ñàìè ïðèäóò.
Ñìåðòü î (ïî) ñàâàíå íå òóæèò. Ìåðòâûé íå áåç ìîãèëû.
Æèâîé íå áåç ìåñòà, ìåðòâûé íå áåç ìîãèëû.
Íàéäåòñÿ íèâêà è áîáûëþ íà ñâîè êîñòè.
Ëèõà áåäà óìåðåòü, à òàì ïîõîðîíÿò.
Ãîðå óìåðåòü, à çà ìîãèëîé äåëî íå ñòàíåò.
Ñâÿòî ìåñòî íå áóäåò ïóñòî.
Áûëè áû êîñòè, áóäåò è ìÿñî. Æèâàÿ êîñòü ìÿñîì îáðàñòåò.
Äàñò áîã äîæäü, äàñò è ðîæü.
Íàì õëåáóøêà ïîäàé, à ðàçæóåì ìû è ñàìè.
Ñïîðè, áîæå, ìó÷èöû, à âîäèöû è ñàìà ïðèñïîðþ.
Ëèõà áåäà õëåá íàæèòü, à ñ õëåáîì ìîæíî æèòü.
Ëèõà áåäà êàôòàí íàæèòü, à ðóáàõó è äîìà ñîøüþò.
Ëèõî ëåíèâîìó äî ëåòà, à òàì ñïè äà ëåæè (ãäå íè ëåã, ñïè).
Áûëî á ïîëå, íàéäåì è ñîøêó.
Áûëè áû ðóáëè, à ìåøêè áóäóò.
Áûëà áû êóäåëüêà, ïðÿñëèöå ñäåëàåì, à äîíöå âçàéìû âîçüìåì.
Ïåðåäíåå êîëåñî ïîäìàæåøü, çàäíåå ñàìî ïîéäåò.
Ïåðåäíèå êîëåñà ëîøàäü âåçåò, à çàäíèå ñàìè êàòÿòñÿ (åäóò).
Âåçè, ëîøàäêà, ïåðåäíèå êîëåñà, à çàäíèå ñàìè ïîéäóò.
Ñâåòèëî á ìíå ñîëíöå, à ìåñÿö äàðîì.
Ãðåëî á ÿñíî ñîëíöå, à ìåñÿö, êàê õî÷åò (êàê çíàåò).
Ñâåòèë áû ìåñÿö, à çâåçäû äàðîì (íèïî÷åì).
Ñâåòèë áû ìíå ÿñíûé ìåñÿö, à ïî ìåëêèì çâåçäàì êîëîì áüþ.
Õîòü â øàïêå ïðèíåñè, äà ÷òîá áûëà ìîëèòâà (îò îáû÷àÿ ó êðåñòüÿí ïðèâîçèòü ìîëèòâó íîâîðîæäåííîìó).
Áûë áû õëåá, à ïèðîã äàðîì.
Áûëî á ñ÷àñòüå, à (äà) äíè âïåðåäè.
Íå ðàäóéñÿ ðàííåìó âñòàâàíüþ, ðàäóéñÿ äîáðîìó ÷àñó!
Ñåìü ëåò ìàêó íå ðîäèëî, à ãîëîäó íå áûâàëî.
Äîáðîìó (Äàðîâîìó) êîíþ â çóáû íå ñìîòðÿò.
Êàê íà ëàïòè ïîáîð, òàê íå ñìîòðÿò íà îáîð.
×åëî (Î÷åëüå) íå áîèòñÿ âåòðó, à óõâîñòüå (óõîáîòüå) îòíîñèò.
Ïîìåð êðåñòíèê, äà êóìà æèâà.
Óñíóëà ùóêà, äà çóáû æèâû (ñîííàÿ íà âèä ùóêà èíîãäà åùå áîëüíî êóñàåòñÿ).
Ùóêó ñúåëè (óòîïèëè), äà çóáû öåëû (îñòàëèñü).
Íå â òîì ñèëà, ÷òî êîáûëà ñèâà, à â òîì, ÷òî íå âåçåò.
Íå â òîì ñèëà, ÷òî êîáûëà ñèâà, à â òîì, ÷òîáû âîäó âîçèëà.
×åì êóðèòü, òàê ëó÷øå âûíåñòè.
Òî íå áåäà, ÷òî âî ðæè ëåáåäà; à òî áåäû, ÷òî íè ðæè, íè ëåáåäû.
Çà ïîëîé íå ãîíèñü, ëèøü áû ñàìîìó óéòè.
Ëåñ ïî äåðåâó íå òóæèò. Ïî ñó÷êó äåðåâî íå òóæèò.
Ëåñ ïî òîïîðèùó íå ïëà÷åò. Ãîëîâà ïî âîëîñàì íå ïëà÷åò.
Ìîðå ïî ðûáå íå òóæèò.
Áóäåò ïëóã, äà íå áóäåò ðóê.
 ìåäó è ïîäìåòêó (èëè: îøìåòîê) ñúåøü.
 ñàõàðå îòîïîê ñâàðèòü, è òî ñëàäêî (î âàðåíüÿõ).
Âñå êðàñíûå äåâêè çîëîòîì èçîøüþò.
Óáåðè ïåíü, è ïåíü áóäåò õîðîø.
Óáåðè ïåíü â âåøíèé äåíü, è ïåíü áóäåò ïðèãîæ.
Íå âñå òî çîëîòî, ÷òî ñâåòèò (áëåñòèò).
Íå âñÿêàÿ áëåñòêà çîëîòî.
Áåëî, äà çâîíó íåò (äà íå ñåðåáðî).
Íå âñå, ÷òî ñåðî, âîëê. È êîñìàòî, äà íå ìåäâåäü.
Íå âñå òî ðóñàëêà, ÷òî â âîäó íûðÿåò.
Íå âñå òî áåëèò, ÷òî áåëî; íå âñå òî ÷åðíèò, ÷òî ÷åðíî.
Ãîâîðèò áåëî, à äåëàåò ÷åðíî.
Ñâåðõó-òî ÿñíî, äà è èñïîäó-òî íå êðàñíî.
Ñâåðõó ÿñíî, ñíèçó ãðÿçíî. Ñâåðõó ãóñòî, ñíèçó ïóñòî.
Íå äî äíà ìàñëåí. Íå ñêâîçü ïðîñëàùåí.
Ñ ÷åðíîãî êîíöà íàòÿíóòü íà êðàñíûé.
Õàç (õàçîâûé êîíåö) øòóêó êðàñèò (õàç — ñëîâî àðàáñêîå: âçðà÷íûé, êðàñíûé; à ó íàñ ïîäõîäèò ê êàç, êàçàòü).
Òîâàð ëèöîì ïðîäàåòñÿ. Íå ïîäêðàñèâ, íå ïðîäàøü.
Îí íà ïîêàç äî Ìîñêâû áåç ñïîòû÷êè ïðîáåæèò.
Íå äëÿ çíàíèÿ — äëÿ ýêçàìåíà (ó÷èìñÿ).
Íå ãëàçèñò, à êàçèñò. Õîòü ïóñòî, äà çâåíèò.
Ïóñòî — çâîíêî.
Äîì äëÿ ôàñàäà ñòðîèòñÿ. Êðàñíî ãëÿäåòü, à æèòü íåãäå.
×åõîë äîðîæå ïëàòüÿ (÷åõîë, àòëàñíûé ïîäáîé, þáêà).
Íå êîïûòó êîáûëà ïðèêàçàíà, à êîáûëå êîïûòà.
Íå õâàëèñü ïå÷üþ â íåòîïëåíîé èçáå.
Ó õîëîäíîé ïå÷è íå ñîãðååøüñÿ. Ïå÷ü áåç äðîâ — ãîðà.
Ñïåðåäè êàðòèíà, à ñçàäè æèâîòèíà (ñêîòèíà).
Ëáîì êðàñèòñÿ, à çàòûëîê âøè åäÿò.
Ñî ëáà êðàñèâ, äà ñ çàòûëêà âøèâ.
Ïåðåäîì ùàïèò, à çàòûëîê âøè âûåëè.
Ñïåðåäè áëàæåí ìóæ, à ñçàäè — âñêóþ øàòàøàñÿ!
Ïî îáðàçó áëàæåí ìóæ, à ïî äåëàì âñêóþ øàòàøàñÿ.
Õîòü ìûëîì ìûò, äà ëûêîì øèò.
Õîòü ëûêîì øèò, äà ìûëîì ìûò.
Êðàñèâî, äà æèâîòó òîñêëèâî.
Ñòîèò äåðåâåíüêà íà ãîðêå, à õëåáà â íåé íè êîðêè (íîâãîðîäñêèå ïîãîñòû, ò. å. èçáû ïîïà è ïðè÷òà ñòðîÿòñÿ òàì îòäåëüíî ïîäëå öåðêâè, à îêðóæíûå äåðåâíè îáðàçóþò ïðèõîä).
Ñâåäè åãî íà èñòèííèê, òàê è ëîïíóë (ò. å. íà ÷èñòûé êàïèòàë).
Êàì÷àòíàÿ íàâîëî÷êà ñîëîìîþ íàáèòà.
Ùóð êðàñíûé, à äåíü íåíàñòíûé.
Êðàñíà ÿãîäêà, äà íà âêóñ ãîðüêà.
Äîì õîðîø, äà õîçÿèí íå ãîæ.
Èçäàëè è òàê è ñÿê, à âáëèçè íè òî, íè ñå.
Áîãàò ìåëüíèê øóìîì (ñòóêîì). Ìíîãî øóìó, äà ìàëî òîëêó.
Ìíîãî òðóõè, äà ìàëî ñåíà. Ìíîãî äûìó, äà ìàëî ïûëó.
Êðóïåí äîæäü íå ñïîð. ×åñòü áîëüøà,
äà åñòü íå íàøëà ×åñòü
Òîíêî, äà çâîíêî, ãóñòî, äà ïóñòî.
È òîíêè êèøå÷êè, äà äîëãè, è òîëñòû, äà êîðîòêè.
È òîíîê, äà çâîíîê (äà æèëèñò).
Ëåòàåò õîðîøî, à ñåñòü íå óìååò.
Íàðÿä ñîêîëèé, à ïîõîäêà âîðîíüÿ.
Ïî áîðîäå Àâðààì, à ïî äåëàì Õàì.
Ïî áîðîäå õîòü â ðàé, à ïî äåëàì — àé-àé!
Ïî áîðîäå áëàæåí ìóæ, à ïî óìó âñêóþ øàòàøàñÿ.
Ïî áîðîäå àïîñòîë, à ïî çóáàì ñîáàêà.
Äåòèíà ðàæ (õîðîø), äà ê äåëó íå ïðèãîæ.
Ðóêà ÷èñòà, äà äåëüöå ìàõîâàòî. Õîðîø, êàê íå ïîëèíÿåò.
Ñ âèäó ãëàäîê, äà íà çóá íå ñëàäîê.
Ãëàäîê, ìÿãîê, äà íà âêóñ ãàäîê.
Õîðîøè ãëàçà, äà ïîäáèòû (äà ñ ïîäòåêîé).
Õîðîøà ïëîøêà, äà ïîäòåêàåò íåìíîæêî.
Ñòåíà êðåïêà, ñòîëáû õóäû. Çàáîð õîðîø, ñòîëáû ãíèëû.
Íå âñå òî áåëèò, ÷òî áåëî; íå âñå òî ÷åðíèò, ÷òî ÷åðíî.
Íå òî ñìåøíî, ÷òî íà äâîð âçîøëî, à òî ñìåøíî, ÷òî ñî äâîðà íåéäåò.
Íå òà áåäà, ÷òî íà äâîð âçîøëà, à òà áåäà, ÷òî ñî äâîðà íåéäåò.
Íå áåäà áû ùóêå â âåðøó âëåçòü, áåäà, ÷òî âîí íå âûëåçåò.
Ïî ïëàòüþ âñòðå÷àþò, à ïî óìó ïðîâîæàþò.
Èíîå äëÿ âèäà ïðèãîæå, èíîå äëÿ êðåïîñòè ãîæå.
Ïòè÷êó çà êðûëüÿ íå õâàëÿò.
Ïðèãîæ õîõîëîê íà íåñó÷êå (êîëè êóðèöà íåñåòñÿ}.
Íå ñìîòðè íà êëè÷êó, ñìîòðè íà ïòè÷êó.
Íå ñìîòðè íà äåëî, ñìîòðè íà îòäåëêó.
Íå äîðîãî äåëî, äîðîãî óãîäüå.
Ïèñüìî äîðîæå ñóìû. Øïàãà äîðîæå íîæåí.
Íå áóäü ñêëàäåí, äà áóäü ëàäåí.
Íå ãîðøêè êóïÿò (ò. å. ïîêóïàþò), à óãîäíèêè (ò. å. óãîäüå).
×åðíàÿ êîðîâà, äà áåëîå ìîëî÷êî. ×åðåí ìàê, äà áîÿðå åäÿò.
Íóæäû íåò, ÷òî ïëîõî èìÿ: áûëà áû õîðîøî âûìÿ.
Ìûëî ñåðî, äà ìîåò áåëî. Áåëà áåðåñòà, äà äåãîòü ÷åðåí.
Êðèâî âïðÿã, äà ïîåõàë òàê. Ñèäè êðèâî, äà ñóäè ïðÿìî!
Êðèâû äðîâà, äà ïðÿìî ãîðÿò. Óëèöà êðèâà, äà ðûáèöà ïðÿìà.
Êðèâî äåðåâî, äà ÿáëîêè ñëàäêè äà
Ñóê äà êðèâóëèíà, à ÿáëî÷êè ñêâîçíèíà.
Êðèâà ñâèëü, äà ñòîëÿðû õâàëÿò.
Äåðåâî ñìîòðè â ïëîäàõ, ÷åëîâåêà â äåëàõ.
Ó áàáóøêè êðèâî âåê áûëî, äà äåäóøêà íå õóëèë.
Íå ëàäíî ñêðîåí, äà êðåïêî ñøèò.
Íåóêëþæ, äà äþæ. Íå îòåñàí êðÿæ, äà íàâåñ äåðæèò.
Íå ðàäè êðàñû øóáà, ðàäè òåïëà.
Íå ðàäè ïðèãîæåñòâà, ðàäè êðåïîñòè.
Íå òåì êðàñåí ïèð, ÷òî â òðóáû òðóáÿò, à òåì, ÷òî ëþäè ëþäÿì ëþáû.
Õîòü ñîáîé íå êàçèñò, äà íà ìèðó ðå÷èñò.
 ëàïòÿõ, äà òåõ æå ðàòíûõ (îïîë÷åíèå).
Èç êîñòëÿâîé ðûáêè óõà ñëàäêà.
Ñïîðûíüÿ ñïîðûíüåé, à áëàãî õëåáóøêî åñòü.
Õîòü îõëÿáü, äà ïîåõàë. Õîòü
îõëÿáü, äà âåðõîìÕîòü
Õîòü àéäàêîì (îõëÿáü, áåç ñåäëà), äà íå ïåøêîì.
Õîòü øèëî, ëèøü áû áðèëî. Õîòü ïåñîê, ëèøü áû ñîëèë.
Õîòü è íå ïîï, äà îáû÷üåì äîáð.
Êòî íè êîðìèò, òîò è áàòüêà. Êòî êîðìèò, òîò è êîðìèëåö.
Êòî (×òî) íè ïîï, òàê (òî è) áàòüêà.
Õóäîé ïîï ñâåí÷àåò — õîðîøåìó íå ðàçâåí÷àòü.
Ïî øåðñòè ñîáà÷êå êëè÷êà äàíà.
Êàê êîãî âåëè÷àþò, òàê è ïî÷èòàþò.
Êàêîâ ïàí, òàêîâ íà íåì è æóïàí.
Êàêîâû ñàíè, òàêîâû è ñàìè (è íàîáîðîò).
Èç èâîâîãî êóñòà — ëèáî äðîçä, ëèáî ñîðîêà.
Èç ïóñòîé õîðîìèíû — ëèáî ñû÷, ëèáî ñîâà (ëèáî ïóñòûå ñëîâà).
Çíàòü ïòèöó ïî ïåðüÿì, à ìîëîäöà ïî ðå÷àì.
Çíàòü ñîêîëà ïî ïîëåòó, à äîáðîãî ìîëîäöà ïî ïîõîäêå (ïî âûñòóïêå).
Çíàòü ïàâó ïî ïåðüÿì. Ñîâà — è ïî ïîëåòó òàêîâà.
Âèäíà ñîâà ïî ïîëåòó. Çíàòü ñîâó (ñîêîëà) ïî ïîëåòó.
Ïòèöó ïî ïåðüÿì çíàòü, ñîêîëà ïî ïîëåòó.
Øóáêà íàäåòà, à øêóðêà ïðèøèòà (íå ïåðåìåíèøü).
Âñÿê ñâîèì ãîëîñîì ñêàæåòñÿ.
Ïî íîãòþ (Ïî êîãòÿì) è çâåðÿ çíàòü.
Ïî çàïðûñêó (ïîïðûñêó, ñëåäó)
çâåðÿ çíàòüÏî
Íå ñíÿâ êîðû, äåðåâà íå óçíàåøü (íåò ëè ãíèëè).
Íå ðàçãðûçÿ îðåõà, ÿäðà íå îòãàäàåøü.
Õîðîøà êóðî÷êà ïåðüÿìè, à ìÿñîì åùå ëó÷øå.
Øåëê íå ðâåòñÿ, áóëàò íå ãíåòñÿ, à êðàñíîå çîëîòî íå ðæàâååò.
Áåç îñàíêè êîíü — êîðîâà.
Íå äîðîãà ïåñíÿ, äîðîã óñòàâ (äîðîãà óñòàâêà).
Ïðîñòîãî áîãà è òåëÿòà ëèæóò.
Äîáðàÿ ñòðåëà îðëèíûì ïåðîì ïåðåíà.
Îñëà çíàòü ïî óøàì, ìåäâåäÿ ïî êîãòÿì, à äóðàêà ïî ðå÷àì.
Ãëàäêà øåðñòêà, äà è íîãîòîê îñòåð (êîøêà).
Äðÿãèëü ñ êðþ÷êîì è õîäèò.
×òî íîñèò, òî è ïðîäàåò.
Çíàòü êðþ÷íèêà è áåç ñòàíêà (ò. å. ëîìîâîãî èçâîç÷èêà).
Êëþ÷íèêà íåò, òàê è íå ìîíàñòûðü.
È ïî ìåøêó (ïî êóëþ) çíàòü, ÷òî ÷åòâåðòü.
Çíàòü ïî ëèöó, ñêîëüêî ëåò ìîëîäöó.
È ïî ðûëó çíàòü, ÷òî íå ïðîñòûõ ñâèíåé.
Ðå÷è êîðîëåâñêèå, à äåëà íèùåíñêèå.
Íå ãîäàìè ñòàðîñòü êðàñíà, äåëàìè.
È íå êíèæåí, äà õîðîøî îñòðèæåí.
Íå ìåñòî ê ãîëîâå, à ãîëîâà ê ìåñòó.
Íå ìåñòî ÷åëîâåêà, à ÷åëîâåê ìåñòî êðàñèò.
Íå æóïàí ïàíà êðàñèò, à ïàí æóïàíà (þæí. è çàïàäí.).
Íå âñÿê óìåí, êòî â êðàñíå íàðÿæåí.
Íå âñÿê êëîáó÷íèê ìîíàõ. Íå âñÿê ìîíàõ, íà êîì êëîáóê.
Ðÿñíèê, äà íå ìîíàõ (äà ëÿñíèê).
×åòêè íå ñïàñóò, à æåíà ðàÿ íå ëèøèò.
×åòêè íà ðóêå, à äåâêè íà óìå. È êðàñàâà, äà ãóëÿâà.
×åðíàÿ îäåæäà íå ñïàñåò.
×åðíàÿ (ðÿñà, îäåæäà) íå ñïàñåò, áåëàÿ íå êëÿíåò.
×åðíåöû èç òåõ æå ìèðÿí, à è ìèðÿíå áîæüè ëþäè.
Íå âñå òå ïîâàðà, ó êîãî íîæè äîëãèå.
Íå âñå òå ïîâàðà, ÷òî ñ äëèííûìè íîæàìè õîäÿò (à åñòü è ðàçáîéíèêè).
 òèõîì îìóòå ÷åðòè âîäÿòñÿ.
Ìîë÷àí-ñîáàêà äà òèõèé îìóò (îïàñíû).
Áîðîäà âåëèêà, à óìà íè íà ëûêî. Óñ ñîìèíûé, äà ðàçóì ïñèíûé.
Ìîëîäåö, ÷òî îðåë, à óìà, ÷òî ó òåòåðåâà.
Ìîëîäåö ñ âîç, à óìà ñ íàêîïûëüíèê íåòóòè.
Ñîáîé êðàñàâà, äà äóøà òðóõëÿâà.
Ëè÷èêîì áåëåíåê, äà óìîì ïðîñòåíåê.
Áåëîðó÷êà, ÷èñòîïëþéêà, äà óìîì ïîäîøåë (èëè: îáíîñèëñÿ).
Ëè÷èêî áåëåíüêî, äà ðàçóìó ìàëåíüêî.
Êðàøå ïîëÿ ïåðåãîðîäà (èçãîðîäü).
Ëèöîì õîðîø, äà äóøîþ íåïðèãîæ.
Ñîáîé êðàñàâà, äà íå ïî êðàñàâå ñëàâà.
Ñåðäöå ñîêîëüå, äà ñìåëüñòâî âîðîíüå.
Áîðîäêà Ìèíèíà, à ñîâåñòü ãëèíÿíà.
Ãîëîñ, ÷òî â òåðåìå, à äóøà, ÷òî â âåíèêå.
Ñîêîë õîòü íà êîë, äà ãîë, ÷òî
ìîñîëÑîê˜îë
Ùè ñ ïîäáåëêîé, äà âî ùàõ ìåòåëêà.
Ïî äûìó íà áàíå ïàðó íå óãàäàåøü.
Ïåñòðàâà êðàñàâà, à áóðåíêà ñ
ìîëî÷êîìÏåñòð˜àâà
Âèäîì îðåë, à óìîì òåòåðåâ. Ðîæåþ ñîêîë, à óìîì òåòåðåâ.
Âèäîì ñîêîë, à ãîëîñîì âîðîíà.
Ñ ðîæè õîðîø, äà íå ëèçàòü åãî ñòàòü.
Ðîæåþ ïîäêðàñèë, äà óìîì íå äîøåë.
Ñëîâàìè è òóäû è ñþäû, à äåëàìè íèêóäû.
Èíîé ðå÷èñò, äà íà ðóêó íå ÷èñò.
Ñ ëè÷èêà ÿè÷êî, à âíóòðè áîëòóí.
Ðîãîæíûé ïàðóñîê ëó÷øå êðàøåíûé âåñåë.
 êðàñíîé øàïêå óçíàåøü äóðàêà.
È ïî ðîæå çíàòü, ÷òî Ñîçîíîì çâàòü. Âñÿ ðîæà íàðóæå.
È ïî áîðîäå çíàòü, ÷òî ëîïàòîé çâàòü.
Èçäàëè äåòèíà — ÷òî áëèæå, òî õóæå.
Íà ÷òî è æåíèòüñÿ, êîëè ðîæà íå ãîäèòñÿ.
Ñ òâîåé áû ðîæåé ñèäåë áû ïîä ðîãîæåé.
Òàêàÿ ðîæà, ÷òî ñàìà íà îïëåóõó íàïðàøèâàåòñÿ.
Òàêàÿ ðîæà, ÷òî ãëÿíåøü, òàê ñ äóøè òÿíåò (âîðîòèò; ÷òî ãëÿäåòü òîøíî).
Òàêàÿ ðîæà, ÷òî íà ñåáÿ (íà ïîëóðîæüå) íå ïîõîæà.
Ó õóäîé ðîæè õóäîé è îáû÷àé.
×òî â ñåðäöå âàðèòñÿ, íà ëèöå íå óòàèòñÿ.
Âî ÷òî ÷åðò íè íàðÿäèòñÿ, äà áåñîì ãëÿäèò.
Ðûòûõ-òî åñòü, à ãëàäêèå-òî â ÷åñòü (ãîâîðèò ðÿáîé).
È ãëàäîê, äà ãàäîê; è ðÿá, äà áîæèé ðàá.
Ãëàäêèõ-òî åñòü, à ùåäðîâèòûõ-òî â ÷åñòü.
Íà ãëàäêîì (ò. å. ïîëå) íàâîç êëàäóò, à íà ðÿáîì (ò. å. ïàõàíîì) ïøåíèöó ñåþò (ãîâîð. ðÿáîé).
|
